کمال عقل با ده خصلت

بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج‏75، ص: 336

امام رضا علیه السلام، فرمود:

 عقل شخص کامل نمیشود مگر در او ده امتیاز باشد:

1. امید بخیر و نیکى او برود.

2. از شر او در امان باشى.

3. کار خوب اما کم دیگران را زیاد مى‏انگارد.

4. کار خوب اما زیاد خود را کم میشمارد.

5. از تقاضا و درخواست نیاز دیگران خسته نمیشود.

6. و در طول زندگى از طلب علم ملول نمیگردد.

7. فقر در راه خدا برایش بهتر است از ثروت.

8. خوارى در راه خدا محبوبتر است نزد او از عزت در راه دشمن خدا.

9. گمنامى برایش لذت بخش‏تر از شهرت است.

10. سپس فرمود اما دهم چه دهمى! عرض کردند دهمى چیست؟ فرمود دهمى اینست که با هر کس برخورد کرد بگوید او بهتر از من و پرهیزکارتر است؛ زیرا مردم دو نوعند، یک دسته واقعا بهتر و پرهیزکارتر از اویند و یک دسته‏ بدتر و پست‏تر. وقتى شخصى را دید که از او بدتر و پست‏تر است بگوید شاید خوبى او در باطن است و این پنهان بودن خوبیش بنفع اوست و خوبى من آشکار است که این بضرر من است. اما وقتى کسى را دید که از او بهتر و پرهیزکارتر است در مقابلش تواضع مینماید تا باو برسد که اگر چنین بود، مقامى ارجمند یافته و واقعا به خیر و صلاح رسیده و به نیکى یاد می‏شود و برتر اهل زمان خویش میگردد